انتقال نیروی توقف: چرا روغن ترمز در خودرو حیاتی است؟
روغن ترمز (Brake Fluid) رو میشه به عنوان شریان اصلی و حیاتی‌ترین سیال در سیستم ترمز خودروی شما دونست. وظیفه اصلی این مایع، انتقال نیروی وارد شده توسط پای شما روی پدال ترمز به کالیپرها یا سیلندرهای چرخ هست تا لنت‌های ترمز به دیسک ترمز یا کفشک‌ها فشرده بشن و خودرو متوقف بشه. سیستم ترمز خودرو یک سیستم هیدرولیکی بسته است و روغن ترمز باید در برابر دماهای بسیار بالا، فشار زیاد و جذب رطوبت مقاوم باشه. سلامت و کیفیت روغن ترمز برای قدرت ترمزگیری، ایمنی مطلق و واکنش سریع سیستم ترمز کاملاً ضروریه. هرگونه نقص یا آلودگی در اون می‌تونه عواقب فاجعه‌باری داشته باشه.
چرا سلامت روغن ترمز خودرو اهمیت بالایی دارد؟
- انتقال نیرو بدون تراکم‌پذیری: اصلی‌ترین وظیفه، انتقال نیروی هیدرولیک بدون اینکه خودش متراکم بشه. این ویژگی باعث میشه نیروی پدال ترمز به طور کامل به چرخ‌ها منتقل بشه.
- نقطه جوش بالا: روغن ترمز باید دارای نقطه جوش بسیار بالایی باشه تا در اثر حرارت شدید ناشی از ترمزگیری، به بخار تبدیل نشه. تبدیل شدن روغن ترمز به بخار (Boiling) باعث پدیده "فید ترمز" (Brake Fade) میشه که در اون پدال ترمز نرم شده و قدرت ترمزگیری از بین میره.
- جذب رطوبت (ویژگی برخی انواع): برخی از انواع روغن ترمز قابلیت جذب رطوبت رو دارن. این ویژگی باعث میشه رطوبت موجود در هوا وارد سیستم ترمز نشه و از زنگ‌زدگی قطعات داخلی جلوگیری بشه، اما به مرور زمان نقطه جوش روغن رو پایین میاره.
- محافظت در برابر خوردگی: روغن ترمز حاوی افزودنی‌هایی برای محافظت از قطعات فلزی داخلی سیستم ترمز (مانند سیلندرها، پیستون‌ها و لوله‌ها) در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی هست.
- عملکرد ترمز :ABS در سیستم‌های ترمز ABS، روغن ترمز باید به سرعت بین واحد هیدرولیک ABS و کالیپرها جریان پیدا کنه تا ABS بتونه فشار رو به دقت تنظیم کنه.
اجزا و نحوه عملکرد روغن ترمز:
روغن ترمز بر اساس استانداردهای DOT (Department of Transportation) دسته‌بندی میشه که مهم‌ترین اونها DOT3 ، DOT4، DOT5 و DOT5.1 هستن:
- :DOT3
- توضیح: بر پایه گلیکول. نقطه جوش خشک حدود ۲۰۵ درجه سانتی‌گراد و نقطه جوش مرطوب (پس از جذب رطوبت) حدود ۱۴۰ درجه سانتی‌گراد.
- مزایا: ارزان‌تر، در اکثر خودروهای قدیمی‌تر کاربرد داره.
- معایب: به سرعت رطوبت رو جذب می‌کنه، نقطه جوش پایین‌تر.
- :DOT4
- توضیح: بر پایه گلیکول (مشابه DOT3 اما با فرمولاسیون پیشرفته‌تر). نقطه جوش خشک حدود ۲۳۰ درجه سانتی‌گراد و نقطه جوش مرطوب حدود ۱۵۵ درجه سانتی‌گراد.
- مزایا: رایج‌ترین نوع در خودروهای مدرن، نقطه جوش بالاتر، مقاومت بیشتر در برابر جذب رطوبت.
- معایب: همچنان رطوبت رو جذب می‌کنه و باید دوره‌ای تعویض بشه.
- :DOT5
- توضیح: بر پایه سیلیکون. نقطه جوش خشک و مرطوب بسیار بالا (حدود ۲۶۰ درجه سانتی‌گراد).
- مزایا: رطوبت رو جذب نمی‌کنه (Hydrophobic)، برای سیستم‌های ترمزی که مدت طولانی بلااستفاده میمونن مناسبه.
- معایب: با روغن‌های بر پایه گلیکول (DOT3/DOT4/DOT5.1) قابل ترکیب نیست و مخلوط کردن اونها باعث آسیب جدی به سیستم ترمز میشه. در سیستم‌های ABS خوب عمل نمی‌کنه. ممکنه باعث ایجاد حباب‌های هوا بشه.
- :DOT5.1
- توضیح: بر پایه گلیکول مثل DOT4 اما با فرمولاسیون پیشرفته‌تر. نقطه جوش خشک بسیار بالا (حدود ۲۶۰ درجه سانتی‌گراد) و نقطه جوش مرطوب حدود ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد.
- مزایا: عملکرد بسیار بالا، مناسب برای خودروهای پرفورمنس و سیستم‌های ABS، قابل ترکیب با DOT3 و DOT4.
- معایب: گران‌تر و نیاز به تعویض دوره‌ای داره.
مهم: هرگز انواع روغن ترمز رو با هم مخلوط نکنید، مگر اینکه مطمئن باشید (مثل DOT3 با DOT4 و DOT5.1 که هم‌خانواده هستن. روغن ترمز DOT5 (سیلیکونی) نباید با بقیه ترکیب بشه. همیشه از نوع روغن ترمز توصیه شده توسط سازنده خودرو در دفترچه راهنما استفاده کنید.
نحوه عملکرد:
هنگامی که راننده پدال ترمز رو فشار میده، این نیرو از طریق بوستر ترمز به پمپ اصلی ترمز منتقل میشه. پمپ اصلی ترمز روغن ترمز رو تحت فشار قرار میده. این روغن پرفشار از طریق لوله‌ها و شلنگ‌های ترمز به کالیپرهای ترمز در کنار چرخ‌ها میرسه. فشار روغن باعث میشه پیستون‌های داخل کالیپر به جلو حرکت کنن و لنت‌های ترمز رو به دیسک ترمز بفشرن، در نتیجه خودرو متوقف میشه. روغن ترمز به دلیل غیرقابل تراکم بودن، نیروی ترمز رو به طور کامل و بدون اتلاف به چرخ‌ها منتقل می‌کنه.
زمان تعویض روغن ترمز:
روغن ترمز به مرور زمان رطوبت هوا رو جذب می‌کنه. جذب رطوبت باعث کاهش نقطه جوش روغن میشه. روغن ترمز با نقطه جوش پایین‌تر، در اثر حرارت ترمزگیری به بخار تبدیل شده و باعث میشه پدال ترمز نرم و اسفنجی بشه و ترمز از کار بیفته. به همین دلیل، تعویض روغن ترمز هر دو سال یکبار (یا طبق توصیه سازنده خودرو)، صرف نظر از مسافت پیموده شده، بسیار حیاتیه.
چرا "بهترین کیفیت و ضمانت اصالت کالا" در روغن ترمز خودرو یک الزام است؟
روغن ترمز یک سیال حیاتی و بسیار حساسه که کیفیت اون مستقیماً با ایمنی مطلق شما و سرنشینان ارتباط داره. استفاده از روغن ترمز تقلبی، بی‌کیفیت یا نامناسب می‌تواند منجر به:
- از دست رفتن قدرت ترمز (فید ترمز): این خطرناک‌ترین پیامده. روغن ترمز بی‌کیفیت یا آلوده به رطوبت، در اثر حرارت ترمزگیری به بخار تبدیل میشه. بخار متراکم میشه و نیروی پدال ترمز به کالیپرها منتقل نمیشه، در نتیجه ترمز از کار می‌افته.
- آسیب به قطعات سیستم ترمز: روغن ترمز نامرغوب یا آلوده، می‌تونه باعث خوردگی، زنگ‌زدگی و آسیب به سیلندرهای ترمز، پیستون‌های کالیپر، لاستیک‌های آب‌بندی و لوله‌های ترمز بشه.
- نشتی روغن ترمز: خوردگی ناشی از روغن بی‌کیفیت می‌تونه باعث نشتی در سیستم ترمز بشه که منجر به از دست رفتن کامل ترمز میشه.
- عملکرد نامناسب ABS: روغن ترمز بی‌کیفیت می‌تونه باعث اختلال در عملکرد سیستم ABS بشه و کارایی اون رو در ترمزگیری‌های اضطراری کاهش بده.
- خرابی قطعات لاستیکی و آب‌بندی: روغن ترمز نامناسب می‌تونه باعث متورم شدن یا سفت شدن قطعات لاستیکی داخلی پمپ ترمز و کالیپرها بشه که منجر به خرابی اونها میشه.
- هزینه‌های گزاف تعمیرات: مشکلات ناشی از روغن ترمز نامناسب می‌تونه به تعمیرات بسیار پرهزینه در کل سیستم ترمز منجر بشه.
ما در یدکیات، با ارائه ضمانت اصالت کالا، به شما اطمینان می‌دیم که تمامی روغن‌های ترمز که از ما تهیه می‌کنید، کاملاً اورجینال، مطابق با استانداردهای سازنده خودرو و با بهترین کیفیت هستن. با انتخاب روغن ترمز اصلی از مجموعه ما، از توقف ایمن، قابل اطمینان و بی‌خطر خودروی خود لذت ببرید. همین الان به دسته‌بندی مورد نظر خود مراجعه کنید!
